2024, dünya tarihinde bir dönüm noktası oldu. Tarihte ilk kez, yıllık ortalama sıcaklıklar sanayi öncesi seviyelerin 1,5°C üzerine çıktı. Paris Anlaşması ile belirlenen bu kritik eşik, iklim değişikliğinin kontrol altında tutulabileceği sınırı temsil ediyordu. Ancak bu yıl, bu sınırın aşılmasıyla birlikte doğanın dengesi daha büyük tehditlerle karşı karşıya.
1,5°C Neden Bu Kadar Önemli?
Paris Anlaşması’nın temel hedefi, sıcaklık artışını 2°C’nin altında tutmak ve mümkünse 1,5°C ile sınırlandırmaktı. Çünkü bilim insanları, 1,5°C’yi aşmanın daha sık ve daha şiddetli iklim olaylarına neden olacağını yıllardır vurguluyor. 1,5°C eşiği; seller, kuraklıklar, sıcak hava dalgaları ve kasırgalar gibi felaketlerin daha da yoğunlaşmaması için kritik bir sınır olarak kabul ediliyor. Ancak bu sınır aşıldığında, ekosistem kayıpları hızlanıyor ve insan sağlığı için tehditler artıyor.
El Niño ve İnsan Etkisi
2024’te sıcaklıkların artmasında El Niño etkili oldu. Bu doğal iklim döngüsü, sıcaklıkları geçici olarak artırabilir. Ancak asıl sorun, insan kaynaklı karbon salımları ve fosil yakıt kullanımı. Uzmanlar, El Niño’nun etkisinin geçici olduğunu, ancak uzun vadeli ısınma trendinin insan eliyle sürdüğünü açıkça belirtiyor. Bu yıl, sıcaklık artışında El Niño etkisi görüldü, ancak bu artışın uzun vadeli etkileri karbon salımlarını azaltmazsak devam edecek.
Karbon Bütçemiz Tükeniyor
1,5°C sınırında kalmak için kalan karbon bütçemiz hızla azalıyor. Şu anki emisyon oranlarıyla bu bütçe 2030’a kadar tükenecek. 2024 yılında, karbon emisyonları rekor seviyelere ulaştı. Bu durum, net sıfır hedeflerine ulaşma ihtimalimizi giderek zora sokuyor. Harekete geçmek için zaman hızla daralıyor.
Ne Yapabiliriz?
1,5°C’nin aşılması, Paris Anlaşması’nın başarısız olduğu anlamına gelmiyor. Ancak bu, daha fazla çaba gerektiğini açıkça gösteriyor. Fosil yakıtları terk etmek, yenilenebilir enerjiye geçiş yapmak artık bir zorunluluk. 2024’te yaşananlar, iklim krizinin aciliyetini bir kez daha hatırlatıyor. Daha sürdürülebilir bir dünya için şimdi harekete geçmeliyiz
