1 Ocak 2021 tarihi ile artık ambalaj etiketlerinde açıkça görünür, okunaklı ve kolay silinmeyen, bozulmayan “Depozitoludur” ibaresi bulunacak.
Yapılan düzenleme ile, tekrar kullanılabilir ambalajları piyasaya sunan firmalar, Bakanlığın hazırladığı Ambalaj Bilgi Sistemi üzerinden depozito planı hazırlayıp sunacak.
Ambalajlı ürünün depozito bedeli satış/teslim belgesinde ürün fiyatından ayrı gösterilecek.
Düzenleme LPG tüpü, su damacanası, ahşap-plastik palet, hotel, restoran ve kafeler gibi yerlerde verilen depozitolu içecek şişe ve fıçıları, kimyasal ambalajları piyasaya sunan firmaları kapsıyor.
Bakanlık, getirdiği yeni kriterler ile belirlenmiş bir sistem dahilinde ülke genelinde depozitolu ürünlerin izlenebilmesini ve kontrol edilebilmesini kolaylaştırmayı, depozitolu ambalajların yeniden kullanımlarının artırılmasını, kaynakların korunmasını ve israfın önlenmesini hedefliyor.
Market, bakkal, büfe gibi satış noktalarında satılan depozitolu ambalajlar, yine aynı yerlere iade edilebilecek.
İade edilen ambalajların depozito bedeli, ambalajı iade edene geri ödenecek veya aynı mahiyette yeni bir ambalajlı ürün ile takas edilebilecek.
Boş ambalajların, piyasaya sürenler tarafından kurulacak sistem ile satış noktalarından veya bayilerden toplanması sağlanacak.
Uzun süredir beklenen bu değişiklik, eğer uygun bir fiyat politikası da belirlenirse, tüketicileri depozitolu ürünlerde daha kolay dönüşen cam veya aluminyuma yönlendirilebilir.
Ama asıl buradaki önemli aktörler; süpermarketler, marketler ve bakkallar. Bu noktaların kendi depozito atık toplama noktalarını oluşturmaları, tüketicilerin daha kolay bir şekilde bu sisteme katılmasını sağlayacaktır.
Böyle kurulacak bir sistemde, geri dönüşüm oranı oldukça yüksek seviyelere çıkacaktır.
Depozito sistemini kullanan Almanya’da ürünlerin geri dönüş oranı %98’in üzerinde. Benzer bir şekilde bu rakam Danimarka’da %90, Litvanya’da ise %89 civarında.
Bununla beraber, ülkemizde son zamanlarda dışarıdan gelen plastik miktarında korkunç bir artış oldu ve bu atıkların ne kadarının geri dönüştüğünü tam anlamı ile bilmiyoruz.
Hammadde ihtiyacı üzerinden doğduğu söylenen bu ihracat, depozitolu ürünlerin sisteme girmesi ile azalabilir ve en azından organize bir şekil alır.
Eksileri ve artıları ile yeni bir döneme ve sisteme geçiş yapıyoruz, atılacak her adımın bir kaç sonraki etkisi düşünülmesi gerekmekte.
Kaynak: Sıfır Atık, Dünya
