Büyük Pasifik Plastik Çöplüğü dağın görünen kısmı olabilir mi? Her yıl okyanuslara karışan 10 milyon ton plastik atığın sadece %1’i su yüzeyinde kalıyor. Bu atıkların %99’una ne olduğu konusunda tartışmalar ise uzun süredir devam etmekte idi.
Her ne kadar doğada çözündüğüne inanılsa da, plastik atıklar aslında kademeli olarak giderek küçülen parçalara, mikroplastiğe dönüşmekte. Özellikle su kaynaklarında bu mikroplastikler suda yüzerek dev çöplükler oluşturmakta.
Ama yeni yapılan araştırmalar, 5 mm’den küçük bu parçaların, güçlü akıntılar ile okyanus yataklarında “yığıntılar” oluşturduğunu gösteriyor.
Bu yığıntıların 1 metrekarede neredeyse 2 milyon parçaya ulaşan, 5 cm’lik katmanlar oluşturduğu görülmekte. Bu şimdiye kadar gördüğümüz en yoğun plastik oluşumu.
Deniz ve okyanus yataklarında bulunan plastikler dünyanın tüm kısımlarına yayılmış durumda. Bununla beraber biliminsanları, mikroplastiklerin bu noktalara nasıl geldiğini tam anlamı ile bilmiyordu.
İşte bu sorunun cevabı İtalya’nın Akdeniz’e bağlı Tiren Denizi’nde bulundu. Elde edilen veriler, su üzerinde yüzen plastiklerin giderek yosun ile kaplanarak okyanus yatağına doğru indiğini, ırmakların yataklara plastik yığdığını, daha derinlerde ise dev tortu çığlarının mikroplastikleri iyice derine taşıdığını göstermekte.
İşte bu plastikler ise daha sonra, bu dev tortu dağlarının içinde kendisine yer bulmakta.
Bulunan çoğu mikroplastik, giysi ve kumaş kaynaklı. Bu da ayrı bir sorun yaratmakta, zira organizmalar bu mikroplastikleri sindirebiliyor ama daha sonra vücudunda biriktiriyor. Bu biriken mikroplastikler ise besin zincirinde yukarı doğru ilerliyor.
Mikroplastik döngüsünde kayıp olan bu parçanın bulunması oldukça önemli bir haber. Artık biliyoruz ki, deniz diplerinde giderek plastik miktarı artan tortu dağları oluşmakta.
Bunun kaynağı ise ucuzluğu yüzünden göz ardı ettiğimiz, hayatımıza sonradan katıldığını unuttuğumuz plastik ürünler. Bu ürünleri kullandığımız süre dakikalar ile kısıtlı olsa da, görüyoruz ki, doğaya ve canlılara verdikleri zarar uzun yıllarca devam edecek.
Kaynak: The Conversation
